در ابتدای مقاله به تعریفی از مالیات می پردازیم تا بیشتر با آن آشنا شوید.
مالیات یک هزینه اجباری بوده که یک سازمان دولتی آن را برای تأمین مخارج خود از صاحبین مشاغل مختلف ( شخص حقیقی و حقوقی) دریافت می کند و چنانچه کسی بخواهد از پرداخت آن سرباز زند و یا فرار کند با جریمه و مجازات روبرو خواهد شد.
مالیات به دو دسته مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم تقسیم می شود که ممکن است بابت دریافت آن پول و یا معادل کار آن پرداخت شود.
از نظر اقتصادی مالیات با انتقال ثروت خانواده و کسب و کارها به دولت موجبات رفاه اقتصادی و رشد و یا کاهش اقتصادی را فراهم می آورد.
انواع مالیات مستقیم در حقوق ایران
مالیات بر دارایی: رکن اصلی در این دارایی ثروت مسئول پرداخت مالیات یا مودی است که خودش به دو دسته مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر تقسیم می شود.
مالیات بر درآمد: مبنای پرداخت مالیات در این گزینه درآمد افراد و شرکتها می باشد که شامل چندین گروه نظیر: مالیات بر درآمد املاک، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمدهای اتفاقی می شود.
انواع مالیات غیر مستقیم در حقوق ایران
مالیات بر واردات:
مالیات غیر مستقیم تابع سیاستهای کلان بازرگانی و شرایط اقتصادی می باشد که هم به درآمدزایی دولت کمک می کند و هم از صنایع داخلی حمایت می کند که مبلغ پرداختی در این نوع مالیات بر اساس قیمت و ارزش کالاها و ویژگیها و مشخصات آنها مانند: حجم و وزن و… مشخص می گردد که از سه طریق، حقوق و عوارض گمرکی، سود بازرگانی، عوارض بر واردات اتومبیل از مودیان واردکننده دریافت می شود.
مالیات بر مصرف و فروش کالا و خدمات:
در هنگام خرید بعضی از کالاهای خاص مالیات به همراه قیمت آن پرداخت می شود، بدین ترتیب هر چه بیشتر از کالا استفاده شود مبلغ پرداختی مالیات به طبع نیز بیشتر خواهد بود، درست است که مبلغ نهایی از طرف فروشنده دریافت می شود اما از نظر قانون پرداخت آن وظیفه تولیدکنندگان و فروشندگان می باشد.
انواع مالیات بر مصرف و فروش کالا به شرح زیر می باشند:
خرید و فروش نوشابه های غیرالکی، خرید و فروش الکل طبی و صنعتی، خرید و فروش اتومبیل، خرید و فروش خاویار، نوارهای ضبط صوت، حق اشتراک تلفنهای خودکار و خدمات مخابرات بین المللی، فروش سیگار و فرآورده های نفتی و پتروشیمی که از تولیدکنندگان و فروشندگان دریافت می شود.
مالیات بر ارزش افزوده:
این نوع از مالیات شامل عرضه کالاها و خدمات و همچنین صادرات و واردات آن می شود که تفاوت بین کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خریداری شده در دوره ای مشخص، مالیات ارزش بر افزوده نامیده می شود.
چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات هستند؟
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران ملک و املاک داشته باشند، افرادی که در ایران زندگی می کنند و دارای درآمد از شغل و یا هر چیز دیگری هستند، شرکتها و بنگاه های اقتصادی یا اشخاص حقیقی که در خارج از ایران فعالیت دارند و در ایران نیز داری کسب و درآمد هستند، اشخاص حقوقی که تابعیت ایران داشته و دارای درآمد داخل ایران و خارح ایران هستند، اشخاص غیر ایرانی که در داخل ایران دارای کسب و کار و منبع درآمد هستند و یا امتیاز کار خود را به یک ایرانی و غیر ایرانی واگذار کرده اند و یا از طریق فروش فیلم به ایرانیان به درآمدزایی می رسند.
از وظایف مودیان مالیاتی تنظیم دفاتر قانونی و یا روزنامه و کل و ارائه آن به اداره محل فعالیت می باشد تا اظهارنامه مالیاتی مورد بررسی قرار گیرد و به آن رسیدگی شود.
چه گروه هایی معاف از پرداخت مالیات هستند؟
وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی، دستگاه هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می شود، شهرداری ها و بنیادها و نهادهای انقلای اسلامی دارای مجوز معافیت از پرداخت مالیات از نهادهای حکومتی هستند.
منظور از معافیت مالیاتی پرداخت نکردن مالیات به صورت قانونی می باشد که برای سیاستهای حمایتی حاکمان از مردم انجام می شود.
اظهارنامه مالیاتی چیست
یک نوع اطهارنامه است که شبیه به دفترچه می باشد و عملکرد مالی شخص حقیقی و حقوقی در آن درج می گردد تا با توجه به آن مشمول پرداخت هزینه های مالیاتی شود، در اظهارنامه رویدادهای مالی به ترتیب وقوع، مستند بر مدارک و ادله قانونی ثبت می شود.
اظهارنامه مالیاتی در مدلهای گوناگونی نظیر اظهارنامه ارث، اظهارنامه ارزش افزوده، اظهارنامه انحلال و عملکرد و… با توجه به فعالیتهای اشخاص حقوقی و حقیقی ارائه می گردد.
هرگاه که مودی به پرداخت مالیات خود اقدام کند برگه مفاصا حساب به وی تحویل داده می شود که این برگه به منظور ارائه آن به سازمانهای دولتی و یا خصوصی در اختیار شخص حقیقی و حقوقی قرار داده می شود و نشان از تسویه حساب مودی با سازمان مالیات نمی باشد.
زمان تحویل اظهارنامه برای پرداخت مالیات اشخاص حقیقی ۳ ماه پس از پایان سال مالیاتی و برای اشخاص حقوقی ۴ ماه پس از پایان سال مالیاتی آنها می باشد.
مراحل تشکیل پرونده مالیاتی
هر شخصیتی حقوقی پس از راه اندازی و تأسیس شرکت باید به تشکیل پرونده مالیاتی خود اقدام کند که برای چنین کاری تا دو ماه بعد از تأسیس شرکت فرصت دارد تا به واحد مالیاتی برای تشکیل پرونده و پرداخت حق التمبر مالیات سرمایه مراجعه نمابد.
نداشتن پرونده مالیاتی برا هر شرکت، عدم اخذ کد اقتصادی را به همراه دارد و شرکتی که کد اقتصادی نداشته باشد نمی تواند فعالیت خود را شروع نماید و همچنین بدون داشتن پروانه مالیاتی، ارائه اظهارنامه به سازمان مالیات و دارایی امکان پذیر نمی باشد.
پس اگر شرکت نتواند در زمان تعیین شده پرونده مالیاتی تشکیل دهد از نظر قانون سازمان مالیات و دارایی مرتکب به جرم شده است.
شما با تشکیل پرونده مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اعلام می کنید که چنین شرکتی را راه اندازی نموده اید و اگر اقدام به این کار نکنید با جریمه های سنگین روبرو خواهید شود.
با توجه به طرح جامع مالیاتی، پس از تشکیل پرونده مالیاتی اداره کل مالیات بر درآمد از اداره کل مالیات بر ارزش افزوده استعلام می گیرد و سپس مفاصا حساب مالیاتی را به شما تحویل می دهد، پس توجه نمایید در ادراه کل مالیات بر ارزش افزوده نیز پرونده مالیاتی را باید تشکیل دهید.
به نزدیکترین اداره امور مالیاتی کشور برای تعیین حوزه مالیاتی و تشکیل پرونده دارایی مراجعه کنید و برای دریافت کدپستی خود به طور دقیق از اداره پست استعلام بگیرید چرا که مغایرت کد پستی با آدرس قانونی درخواست کد اقتصادی را با مشکل مواجه می کند.
در ادامه به صورت جزئی تر به تشکیل پرونده مالیاتی می پردازیم.
مدارک لازم برای جهت تشکیل پرونده مالیاتی
اصل و کپی کلیه مدارک شرکت نظیر: اساسنامه و اظهارنامه و روزنامه رسمی و مهر شرکت، اصل و کپی آخرین تغییرات در روزنامه رسمی در صورت وجود تغییرات، اصل و کپی مدارک شناسایی اعضای شرکت، تکمیل دفترچه مشخصات شناسایی شرکت، گواهی امضای صاحبان امضای مجاز اشخاص حقوقی در دفترخانه اسناد رسمی، فیش واریزی دو در هزار سرمایه ابتدایی شرکت، فیش آب و برق و تلفن و گاز دفتر شرکت، وکالتنامه یا معرفی نامه کتبی از طرف شرکت (چنانچه مدیرعامل حضور نداشته باشد).
هنگام تشکیل پرونده باید به چند مورد توجه کنید که عبارت هستند از:
اجاره نامه بایستی حتمأ در دفاتر املاک تننظیم شده و دارای کد رهگیری اینترنتی و هولوگرام سریال دار باشد و یا در دفاتر اسناد رسمی تنظیم گردد، چنانچه محل قانونی شرکت، محل سکونت مدیر عامل بوده و شرکت به صورت خانوادگی تأسیس گردیده است بایستی اجاره نامه به نام شرکت تنظیم شود، کارت ویزیت املاکی که در آن سند اجاره تنظیم گردیده است باید ضمیمه قرارداد اجاره باشد.
یک هفته زمان نیاز است تا پرونده مالیاتی تشکیل گردد البته در حوزه مالیاتی غرب تهران به علت بازدید اداره دارایی مستغلات از محل شرکت، زمان بیشتری را نیازمند است.
نکات مهم در رابطه باتشکیل پرونده مالیاتی
- اگر آدرس شرکت به صورت صوری و یا غیر واقعی ثبت شود، نمی توان پرونده مالیاتی تشکیل داد به همین دلیل اجاره نامه و سند مالکیت باید به نام شرکت باشد تا واحدهای مالیاتی بتوانند آن را به طور دقیق بررسی کنند و از آن بازدید نمایند.
- اگر شرکت هیچگونه گردش مالی و فعالیتی نداشته است و یا به تازگی تأسیس گردیده است باید به سازمان دارایی این موضوع را اعلام کند چرا که عدم فعالیت شرکت در تشکیل پرونده حوزه مالیاتی الزامی می باشد.
- اگر شرکت تا یک سال به تشکیل پرونده اقدام نکند باید بابت عدم تشکیل پرونده توضیحاتی را ارائه دهد و آن را در پرونده درج نماید.
جریمه عدم تشکیل پرونده مالیاتی
همانگونه که گفتیم تمامی شرکتها مستلزم تشکیل پرونده مالیاتی می باشند تا مالیات دو هزار شرکت را پرداخت نمایند، چنانچه به هر دلیلی برای این کار اقدام نکنند و حق التمبر پرداخت نکنند با جریمه سنگین مواجه می شوند به این صورت که به جای پرداخت دو هزار باید شش در هزار سرمایه خود را پرداخت نمایند.
پس اشخاص حقوقی تا دوماه فرصت دارند برای پرداخت مالیات اقدام کنند و اگر به هر دلیلی طی این دو ماه نتوانستند آن را پرداخت نمایند باید سه برابر آن را به عنوان جریمه پرداخت کنند، لذا شرکتهای بزرگ به این موضوع باید توجه ویژه ای کنند چرا که جریمه برای آنها می تواند سنگین تمام شود.
اخذ کد اقتصادی
هر شخص حقیقی برای انجام امور تجاری و مدیر هر کسب و کاری در شروع کار خود باید اقدام به دریافت کد اقتصادی نماید چرا که عدم داشتن کد اقتصادی مساوی است با مجاز نبودن ارائه مدارکی همچون: فاکتور رسمی، اظهارنامه مالیاتی و…
ما صفر تا صد اخذ کد اقتصادی را در ادامه برای شما بیان خواهیم کرد تا راحت تر بتوانید برای دریافت آن اقدام نمایید.
اگر شما جز افرادی هستد که فاکتورهای مختلفی را دریافت کرده اید قطعا با کد اقتصادی آشنا هستید، این کد شناسه ای ۱۲ رقمی بوده که به منظور داشتن پرونده مالیاتی فرد و یا شرکت صادر می گردد.
از سال ۹۸ دریافت کد اقتصادی برا ی صاحبین مشاغل مختلف الزامی شده است به طوری که بدون آن مجاز به انجام بسیاری از کارها نخواهند بود.
یک شرکت برای شروع فعالیت خود نیازمند پرونده مالیاتی و شناسه آن ( کد اقتصادی) می باشد چرا که این کد احراز هویت شرکت بوده و برای خرید و فروش کالا، واردات و صادرات و یا برای فعالیتهای خود که نیاز به عقد قراداد دارد ضروری می باشد.
پس باید گفت یکی از مسائل مهم بعد از تأسیس شرکت اخذ کد اقتصادی می باشد که با وجود آن می توان قراردادهای اقتصادی را با سایر شرکتها بست و یا خرید و فروش انجام داد و به مسیر کسب و کار ادامه داد.
چه افرادی باید کد اقتصادی دریافت کنند؟
تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مستلزم اخذ کد اقتصادی هستند پس اگر شما مودی مالیاتی هستید حتمأ باید این کد را داشته باشید تا بتوانید به فعالیت خود ادامه دهید.
از مزایای اخذ کد اقتصادی می توان به: شرکت در مزایده ها و مناقصه ها، تشکیل پرونده مالیاتی و صدور فاکتور، شرکت در مناقصات و مزایدات خصوصی یا دولتی، واردات و صادرات، افزایش اعتبار در قرارداها و خرید و فروشها، دریافت مجوزها، اشاره نمود.
مدراک مورد نیاز برای اخذ کد اقتصادی اشخاص حقوقی و حقیقی
برای اشخاص حقوقی: کپی برابر اصل مدارک شناسایی تمامی اعضا هیئت مدیره شرکت، گواهی امضا اشخاصی که در شرکت حق امضا درند، تکمیل فرم و مدارک مورد نیاز همراه با مهر شرکت، کپی از اجاره نامه به نام شرکت، کپی برابر اصل مدارک شرکت که شامل: اساسنامه، اظهارنامه، آخرین روزنامه رسمی شرکت می شود، کپی قبوض آب، برق، گاز و تلفن شرکت.
برای اشخاص حقیقی: داشتن کارت ملی و شناسنامه، درخواست کتبی جهت اخذ کد اقتصادی، فیش واریزی هزینه، داشتن سه قطعه عکس، تکمیل نمودن فرم مورد نیاز.
چنانچه در هریک از مدارک تغییراتی ایجاد شود باید به سازمان امور مالیاتی اطلاع داده شود تا اطاعات هویتی نیز تغییر پیدا کنند.
مراحل اخذ کد اقتصادی
برای دریافت کد اقتصادی باید به سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه نمایید چرا که هیچ سازمانهای دیگری این اجازه را ندارند تا به این امر ورود کنند.
- مدارک مورد نیاز را تکمیل نمایید.
- فرم دریافت کد اقتصادی را در سامانه تکمیل نمایید و موارد مورد نیاز را بارگذاری نمایید.
- در ادامه با بررسی مدارک توسط کارشناس و نداشتن هیچگونه مشکل و ایرادی، پرونده در سازمان امور مالیاتی تشکیل می شود.
- یک تا دو هفته بازرس به صورت سرزده از محل شرکت بازدید می نماید.
- چنانچه پرونده توسط بازرس تأیید گردد، کد ۱۲ رقمی با موفقیت برای شما ثبت می شود.
تمامی این مراحل در ۱۰ تا ۱۵ روز کاری انجام می شوند چنانچه هر یک از این موارد توسط کارشناس رد شوند باید از ابتدا تمام مراحل را طی کرده و به صورت مجدد بارگذاری شوند، پس در این زمینه حتما از افراد متخصص و با تجربه کمک بگیرید تا شما را به خوبی راهنمایی نمایند.
چه کسانی مشمول اخذ کد اقتصادی نیستند؟
- اشخاص حقیقی و حقوقی که فعالیتهای فرهنگی انجام می دهند.
- مراکزی که به فعالیتهای مذهبی می پردازند نظیر: تکایا، مساجد، هیئتها، حسسینه ها.
- اشخاص حقیقی که در زمینه های فرهنگی، ادبی و هنری فعالیت دارند.
- پیمانکارانی که بیش از پنج میلیون تومان در سال کار نمی کنند.
سامانه استعلام و نحوه استعلام کد اقتصادی
ابتدا وارد سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس e-vat.ir یا سامانه عملیات الکترونیک مربط به مالیات بر ارزش افزوده شوید.
سپس با ورود به سامانه صفحه ای باز می شود که از شما کد ملی شخص حقیقی و یا کد ملی مدیرعامل شرکت را می خواهد.
با وارد کردن این اطلاعات می توانید شناسه ۱۲ رقمی یا کد اقتصادی را دریافت نمایید.
نحوه دریافت کد اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی
به همراه داشتن تصویر شناسنامه و یا کارت ملی همه اعضا شرکت الزامی می باشد، باید گواهی امضای افرادی که دارای حق امضا هستند گرفته شده و ارائه گردد، حتما باید دفترچه مربوطه را تکمیل نمایید و آن را با خود به اداره دارایی ببرید، کپی از مدارک و اجاره نامه که حتمأ باید به نام شرکت باشد الزامی است، مدارک اصلی شرکت مانند: اساسنامه، شرکت نامه، تقاضانامه، صورت جلسه، مجمع عمومی مؤسسین شرکت، صورت جلسه هیئت مدیره شرکت، روزنامه رسمی و ثبت تغییرات شرکت، را برابر اصل کپی نمایید، یک شماره حساب برای ثبتنام که متعلق به خودتان و یا شرکت می باشد در وب سایت ادراه مالیات درج کنید.
جریمه عدم اخذ کد اقتصادی
چنانچه هنگام دریافت کد اقتصادی جعل، تقلب، سوء استفاده و تبانی صورت گیرد و یا دریافت وجه اضافه بر ارزش کالا جهت درج شماره اقتصادی و عدم درج شماره اقتصادی خریدار برخلاف قانون انجام شود، خلاف مقررات شناخته شده که در چنین مسائلی با متخلفین برابر مقررات قانونی برخورد می شود.
شرکتهایی که هیچگونه فعالیتی از جمله عقد قرارداد، خرید و فروش و… ندارند برای اینکه مانع از جریمه عدم اخذ کد اقتصادی شوند باید نامه ای به عنوان اظهارنامه تهیه کنند و آن را به عنوان عدم فعالیت شرکت به اداره دارایی ارسال کرده و آنها را از این موضوع آگاه سازند.
